Rozwód to nie tylko koniec formalnego związku małżeńskiego, ale również moment, w którym byli małżonkowie często decydują się na uregulowanie kwestii majątkowych. Jedną z najistotniejszych z nich jest podział majątku wspólnego. Prawidłowe i zgodne z przepisami przeprowadzenie tego procesu ma kluczowe znaczenie dla zabezpieczenia interesów każdej ze stron.
W artykule wyjaśniamy, na jakich zasadach odbywa się podział majątku, co wchodzi w jego skład, jakie są koszty postępowania oraz jaką rolę w tym procesie odgrywa profesjonalna pomoc prawna.
Czym jest ustawowa wspólność majątkowa?
Z chwilą zawarcia małżeństwa – o ile małżonkowie nie ustanowili rozdzielności majątkowej – pomiędzy nimi powstaje ustawowa wspólność majątkowa (art. 31 § 1 k.r.o.). Oznacza to, że wszystko co zostanie przez nich nabyte w trakcie trwania małżeństwa ze środków wspólnych – stanowi ich majątek wspólny. Wbrew powszechnym opiniom wynagrodzenie za pracę, jednego z małżonków, jest majątkiem także drugiego z nich.
Podział majątku wspólnego a rozwód – na jakich zasadach się odbywa?
W przypadku rozwodu wspólność ta ustaje z dniem uprawomocnienia się wyroku rozwodowego (art. 58 § 3 k.r.o.). Od tego momentu możliwe jest dokonanie podziału majątku wspólnego, który może nastąpić:
- na mocy zgodnej umowy (np. w formie aktu notarialnego – gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość, ugody zawartej przed mediatorem itd.),
- w drodze postępowania sądowego, na żądanie jednego z byłych małżonków.
W ramach podziału majątku możliwe jest również dochodzenie:
- ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym,
- rozliczenia nakładów z majątku osobistego na wspólny i odwrotnie,
- zwrotu wydatków lub nakładów poniesionych przez jednego z małżonków, na majątek drugiego z nich,
- wynagrodzenia za bezumowne korzystanie np. z nieruchomości, w której został po rozwodzie jeden z małżonków.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co do niego nie należy?
Majątek wspólny obejmuje (art. 31 § 2 k.r.o.):
- wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
- dochody z majątku wspólnego oraz osobistego (np. czynsz najmu),
- środki zgromadzone w funduszach emerytalnych (OFE, PPE),
- rzeczy ruchome i nieruchomości nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej (np. dom, mieszkanie, samochód, wyposażenie mieszkania).
Do majątku osobistego (art. 33 k.r.o.) należą m.in.:
- przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa,
- przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że darczyńca postanowił inaczej),
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie zaspokajaniu osobistych potrzeb jednego z małżonków,
Ile kosztuje podział majątku wspólnego?
Koszty podziału majątku uzależnione są od formy, w jakiej zostanie dokonany:
- w przypadku podziału majątku wspólnego dokonanego przed notariuszem, koszt aktu notarialnego uzależniony jest od wartości majątku i może wynieść od kilkuset do kilkunastu tysięcy złotych. Dodatkowo należy uiścić opłatę za wpisy do ksiąg wieczystych, jeżeli dzielone są nieruchomości.
- w przypadku podziału majątku na drodze sądowej oplata od wniosku uzależniona jest od tego czy strony są zgodne (300,00 zł) czy też nie (1.000,00 zł). Możliwe są także inne koszty: opinie biegłych, opłaty związane z reprezentacją przez pełnomocnika, koszty zastępstwa procesowego.
W przypadku złożoności sprawy (np. spór o nierówne udziały, rozliczenia nakładów), sprawa może potrwać nawet kilka lat, dlatego warto rozważyć pomoc profesjonalnego pełnomocnika od początku postępowania.
Podział majątku wspólnego przed rozwodem
Warto jednak pamiętać, że podział majątku jest możliwy także przed uzyskaniem rozwodu. Konieczne jest jednak wcześniejsze ustanowienie rozdzielności majątkowej (na podstawie umowy lub orzeczenia sądu), a następnie dokonanie podziału majątku jeszcze przed orzeczeniem rozwodu. Wymaga to jednak spełnienia określonych warunków.
Podział majątku wspólnego – skorzystaj z pomocy prawnej!
Postępowania o podział majątku bywają złożone, emocjonalnie obciążające i wymagające znajomości przepisów prawa cywilnego, rodzinnego oraz procedury cywilnej. Pomoc profesjonalnego pełnomocnika pozwala:
- ustalić, co wchodzi do majątku wspólnego, a co nie,
- przygotować w sposób prawidłowy wniosek do sądu,
- przeprowadzić negocjacje ugodowe,
- uniknąć błędów i nadmiernych kosztów.
Jeżeli zastanawiają się Państwo nad rozwodem lub planują podział majątku wspólnego – warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Nasza Kancelaria oferuje kompleksowe wsparcie na każdym etapie postępowania – zarówno przy podziale umownym, jak i sądowym.
